Dini Bilgiler Beşinci Bölüm: İslam Tarihi

Soru 1: İslam, hangi miladi yılda zuhur etmiştir?

Cevap: Miladi 610 yılında.

Soru 2: Habeşistan hicreti hakkında ne biliyorsunuz?

Cevap: Mekkeli zalimlerin zulmü had safhaya varınca, Hz. Resulüllah’ın^sav talimatı üzerine, 5 Nebevi tarihinde, bazı Müslüman erkekler, kadınlar ve çocuklar Habeşistan’a hicret ettiler.  Mekkeliler Habeşistan kralı Necaşi’yi onlara karşı kışkırtmaya çalıştılar ama başaramadılar ve Padişah Müslümanlara karşı adaletle davranmaya devam etti. Habeşistan kralının kendiside daha sonra Müslüman oldu. O, ilk Müslüman olan padişah idi.

Soru 3: Şakkül Kamer (Ayın yarılması) mucizesi neydi?

Cevap: Bazı Mekkeli kâfirler Hz. Resulüllah’tan^sav herhangi bir mucize talep ettiler. Hz. Resulüllah^sav onlara ayın ikiye ayrılması mucizesini gösterdi. Bu mucize, Kuran-ı Kerim’de Kamer suresinin 2 ila 7 ayetleri arasında zikredilmiştir.

Soru 4: Hüzün yılı ne demektir?

Cevap: Hz. Resulüllah^sav Şeb-i Ebi Talip denen yere çıktığında üst üste üzüntülü olaylar meydana geldi. Yani Hz. Hatice^ra ve Hz. Ebu Talip ardı ardına vefat ettiler. Bu sebeple 10 Nebevi yılı hüzün yılı olarak meşhur oldu.

Soru 5: Miraç ve İsra arasında ne fark vardır?

Cevap: Miraç, Hz. Resulüllah’ın^sav göklere yaptığı manevi yolculuğun adıdır. Ondan Necm suresinde bahsedilmektedir. İsra, Mekke ve Kudüs arasındaki bir başka ruhani yolculuktur. Ondan da Beni İsrail suresinde bahsedilmektedir.

Soru 6: Medine hicreti hakkında neler biliyorsunuz?

Cevap: Hz. Resulüllah^sav 14 Nebevi yılında Allah’ın^cc emriyle Medine’ye hicret etti. Hz. Ebubekir Sıddık^ra Hz. Resulüllah’ın^sav yol arkadaşı idi. Mekke’den üç mil uzaklıkta çorak ve ıssız dağdaki Sevr Mağarası’nda üç gün konakladılar. Mekkeli kâfirler onların izlerini takip ederek mağaranın ağzına kadar geldiler. Hatta onların ayakları mağaranın içinden görünüyordu. Hz. Ebubekir^ra Hz. Resulüllah’in^sav yakalanacağından korkmuştu. Yüce Allah^cc Hz. Resulüllah’ın^sav dilinden şunu söyletti:

“Hiç korkma! Allah^cc bizimle beraberdir.”

Soru 7: Medine Hicreti sırasında hangi şahıs Hz. Resulüllah’ı^sav takip etti? Onun hakkında Hz. Resulüllah^sav ne haber vermiştir ve o haber ne zaman gerçekleşmiştir?

Cevap: Hz. Resulüllah^sav ve Hz. Ebubekir^ra Sevr Mağarası’ndan çıkıp Medine’ye doğru yol alırken, Süraka Bin Malik büyük bir ödül almak gayesiyle kendilerine yaklaştı. Hz. Resulüllah^sav onu görünce buyurdu ki: “Süraka, senin bileklerinde Kisra’nın altın bilezikleri olduğunda halin nasıl olacaktır?” Bu gaybi haber Hz. Ömer’in^ra devrinde gerçekleşti.

Soru 8: Hicretten sonra Hz. Resulüllah^sav ilk olarak hangi Mescidi yaptı?

Cevap: Mescid Kuba (Kuba Medine’den önceki iki, iki buçuk mil uzaklıktaki bir yerin adıdır. Orada bazı ensarî aileler yaşıyorlardı. Hz. Resulüllah^sav orada 12 gün kaldıktan sonra Medine’ye girdi.)

Soru 9: Hz. Resulüllah^sav Medine’ye teşrif ettiğinde, ensarî kadınlar ve kızlar tarafından okunan şiirler nelerdi?

Cevap:

Bugün Veda vadisinden bizim üzerimize dolunay doğdu

Onun için Allah’a^cc şükretmek bize vacip oldu.

Soru 10: Medine-i Münevvere’nin birinci adı neydi?

Cevap: Onun önceki adı Yesrib idi. Hz. Resulüllah^sav buraya teşrif edince Medinetü’r Resul denildi.

Soru 11: Hz. Resulüllah^sav Hicretin ilk günlerinde Kuba ve Medine’de hangi sahabelerin evinde kaldı?

Cevap: Hz. Resulüllah^sav Kuba’da Hz. Kusum Bin Elhadım’ın evini, Medine’de Hz. Eyüp El-Ensari’nin evini şereflendirdi.

Soru 12: O devirde Medine’de hangi kabileler yaşıyorlardı?

Cevap: Ensar’dan 2 kabile;

• Evs
• Hazrec,

Yahudiler’den 3 kabile,

• Beni Kureyza,
• Beni Kaynuka,
• Beni Nazir Medine’de yaşıyorlardı.

Soru 13: İslami terimlerde gazve ve seriyye arasında ne fark vardır?

Cevap: Hz. Resulüllah’ın^sav bizzat katıldığı savaşlara gazve, bizzat katılmadığı savaşlara seriyye denir.

Soru 14: Bedir savaşı ne zaman oldu ve ona katılanların sayısı ne idi?

Cevap: Hicretin ikinci yılında küfür ve İslam arasında İslam’ın zaferini kesinleştiren bir savaş oldu. Ona Yevmü’l Furkan da denir. Ona katılan İslam askerlerinin sayısı 313  ve kafir askerlerinin sayısı 1000 kişi idi. Buna rağmen kafirler yenilgiye uğradılar.

Soru 15: Uhud savaşı ne zaman oldu?

Cevap: Hicri 3 şevval,  Miladi 624 Mart’ta oldu.

Soru 16: Ahzap savaşı ne zaman oldu ve ona neden Hendek savaşı denmiştir?

Cevap: Hicri 5, Miladi 627’de oldu. Hz. Selman-ı Farisi’nin^ra önerisine göre Medine’nin etrafına savunma amacıyla hendek kazıldı. Bu yüzden o, Hendek savaşı olarak meşhur oldu.

Soru 17: Hudeybiye anlaşması nedir?

Cevap: Hicri 6 Zilkade, Miladi 628’de Hudeybiye adlı yerde, Mekke kâfirleri ve Müslümanlar arasında yapılan barış anlaşmasına Hudeybiye anlaşması denir.

Soru 18: Biat-ı Rıdvan nedir? Kuran-ı Kerim’de hangi surede bundan bahsedilmiştir?

Cevap: Hudeybiye adlı yerde barış anlaşmasından önce, tehlikeli durumu göze alan 1500 sahabenin her türlü fedakârlığa hazır olmak üzere Hz. Resulüllah’ın^sav eli üzerinde yaptıkları biata Biat-i Rıdvan denir. Yani Müslümanlar bununla Allah’ın^cc tam hoşnutluğunu elde ettiler. Kuran-ı Kerim’de bu konudan, Fetih suresi, ayet 11 ile 19 arasında bahsedilmiştir.

Soru 19: Habeşistan muhacirleri hangi fetih üzerine Habeşistan’dan geri geldiler?

Cevap: Hayber fethi üzerine. Hz. Resulüllah^sav şöyle buyurdular: “Benim için, Hayber fethi mi yoksa Hazret Cafer’in^ra gelişi mi daha sevindiricidir, bilmiyorum.”

Soru 20: Zater Rıka’ gazvesi ne zaman oldu ve bu isim neden verildi?

Cevap: Bu gazve Hicri 7 Cemadis sani’de Necid tarafında oldu. Seferin zorluğundan ve bineklerin azlığından dolayı sahabelerin ayakları süzgeç gibi oldu. Bazılarının ayak tırnakları bile düştü ve onlar kendi elbiselerini yırtıp ayaklarına sararak yolculuk yaptılar. Bu yüzden onun ismi Zater Rika’ (yani sargılı gazve) olarak meşhur oldu.

Soru 21: Mekke’nin fethini kısaca aydınlatınız.

Cevap: Hicri 8 Ramazanü’l Mübarek, Miladi 630 yılında Rahmetü’l Lil Alemîn Nebi Ekrem^sav on bin Mukaddes (Sahabe)  ile Mekke’yi fethetti. Hz. Resulüllah^sav Mekkelilerin aşırı zalimce ve caiz olmayan davranışlarına rağmen;

“Siz hiçbir şekilde cezalandırılmayacaksınız. Gidin, hepiniz özgürsünüz,” diyerek genel af ilan etti.

Soru 22: Tebük savaşı ne zaman oldu ve onun ikinci adı nedir?

Cevap: Bu savaş Hicri 9, Miladi 630’da oldu. Ona Gazve-i Usra’da denir. Çünkü bu uzun yolculuk sırasında Müslümanlar sabırlarının sınandığı zorluklara girmek zorunda kaldılar.

Soru 23: Veda Haccı’ndan murat nedir?

Cevap: Hicri 10, Miladi 632 Mart’ta Hac günlerinde Hz. Resulüllah’a^sav şu ayet nazil oldu:

“Bugün, sizin için dininizi tamama eriştirdim ve nimetimi üzerinize tamamladım. Din olarak size, İslâm’ı beğendim.” [1]

Hz. Resulüllah^sav sonradan Veda Haccı olarak meşhur olan tarihi bir hutbe verdi. O hutbede ümmet ile vedalaşarak toplumsal ve medeni hükümlerin usulî açıklamasını yaptı. Bu Hz. Resulüllah’ın^sav hayatındaki son hac idi.

Soru 24: Vahiy kâtipliği yapmak şerefine nail olmuş birkaç sahabenin adını söyleyiniz.

Cevap. Hz. Ebubekir^ra, Hz. Ömer^ra, Hz. Osman^ra, Hz. Ali^ra, Hz. Zübeyr Bin El-Avam^ra, Hz. Ubey Bin Kâb^ra, Hz. Zeyd Bin Sabit^ra (Vahiy kâtiplerinin tamamı 40 kadardı.)

Soru 25: Sahabelerin (Rıdvanullahi aleyhim ecmain) ilk icması ne zaman ve hangi konuda oldu?

Cevap: Hz. Resulüllah^sav vefat etiğini öğrenince sahabeler, kendisini aşırı derecede sevdikleri için vefat ettiğini kabul etmediler. Hz. Ömer’in durumu ise şöyleydi: Mescid-i Nebevi’de kılıcını çıkararak, Hz. Resulüllah’ın^sav vefat ettiğini söyleyenin kafasını uçuracağını ilan etti. Diğer sahabeler sessizdi. Hz. Ebubekir Mescid’e geldi ve minbere çıkarak şu ayeti okudu:

“Muhammed Allah’ın^cc Resulüdür. Ondan önceki bütün peygamberler vefat etmişlerdir.” [2]

Bundan dolayı bütün sahabeler kabul ettiler ki, önceki peygamberler gibi Hz. Resulüllah^sav vefat etmiştir. Demek ki sahabeler ittifakla Hz. Resulüllah’tan^sav önceki bütün peygamberlerin vefat ettiği görüşünü paylaşıyorlardı. Bu sahabelerin ilk icması idi.

Soru 26: Cennetü’l Baki ne demektir?

Cevap: İçinde, Hz. Resulüllah’ın^sav pak zevcelerinin, aile efradının ve Ashab-ı Kiram’ın gömülü olduğu Medine’nin meşhur kabristanının adıdır.

Soru 27: Hılfü’l Fuzul, Darü’n Nedve, Şiab Ebi Talip, Hacer-i Esved, Arafat, Dar-ı Erkam ne demektir?

Cevap:

Hılfü’l Fuzul: Eski zamanda bazı Arap eşrafının aklına şöyle geldi; Hepimiz birleşerek, mazlumlara yardım edeceğimize, zalimlere engel olacağımıza, hak sahiplerinin hakkının verilmesi için çaba sarfetmeye söz verelim. Elfuzul kelimesi fazıl kelimesinin çoğuludur. Bu anlaşmayı yapanlar arasında üç tane Fazıl isimli kişi vardı. Onun için bu anlaşma Hılfü’l Fuzul ismiyle meşhur oldu. İslamiyetin zuhurundan önce Mekke’li Kureyşlilerden bazıları bu anlaşmayı yenilediler. Onlar arasında Hz. Resulüllah^sav de vardı.[3]

Darü’n Nedve: Kusey Bin Kalab, Kâbe’ye yakın bir ev yaptırmıştı. Orada toplanarak Kureyş’in kendi zaruri işlerini danışarak karar veriyorlardı. Bu eve Darü’n Nedve denilir.

Şiab-i Ebi Talip: Burası, Mekke’de, dağ geçidi şeklinde bir yerdi. Orada Beni Haşim ve Beni Abdulmuttalip yaklaşık üç sene mahsur kaldılar.

Hacer-i Esved: Kabe’nin bir köşesine yerleştirilmiş, tavaf yaparken öpülen veya el işaretiyle öpülen özel bir taştır.

Arafat: Zilhicce’nin 9’unda hacıların toplandığı meydandır. Orada öğle ile ikindi namazı cem edilerek imamın hutbesi dinlenir. Arafat’taki vakfe, haccın önemli bir parçasıdır.

Darü’l Erkam: Hz. Erkam Bin Erkam’ın evidir. Hz. Resulüllah^sav 4 ile 6 Nebevi yılları arasında orayı İslam’ın tebliğ merkezi olarak kullandı. Bu yüzden burası tarihte Darü’l İslam adıyla bilinir.

Soru 28: Hulefa-i Raşidin’in hilafet zamanlarını söyleyiniz.

Cevap:

Hz. Ebubekir^ra: Hicri 11 ile 13, Miladi 632 ila 634

Hz. Ömer^ra: Hicri 13 ila 24, Miladi 634 ila 644

Hz. Osman: Hicri 24 ila 35 Miladi 644 ila 656

Hz. Ali: Hicri 35 ila 40 Miladi 656 ila 661

Soru 29: Hicri kameri takvimi kim başlattı? Onun aylarının ismini söyleyiniz.

Cevap: Hz. Ömer Faruk^ra başlattı.

Ayların isimleri şöyledir:

1. Muharrem,
2. Sefer,
3. Rebiu’l Evvel,
4. Rebiu’s Sani,
5. Cemadi’l Evvel,
6. Cemadi’s Sani,
7. Recep,
8. Şaban,
9. Ramazan,
10. Şevval,
11. Zilkade,
12. Zilhicce

Soru 30: Hz. İmam Hüseyin’in^ra doğum ve şehadet tarihlerini söyleyiniz.

Cevap:  Hz. İmam Hüseyin Hicri 4, Şaban’da doğdu. Zeyd Bin Muaviye hükümeti zamanında, Hicri 61, 10 Muharrem’de Kerbela Meydanında şehid edildi.

Soru 31: Beni Ümeyye Hanedanın kurucusu kimdi? Saltanat zamanını söyleyiniz.

Cevap: Hz. Muaviye Bin Ebu Süfyan’ın eliyle Hicri 41, Miladi 661’de Beni Ümeyye hükümeti kuruldu ve Hicri 132 Miladi 749’da İkinci Mervan zamanında sona erdi.

Soru 32: Benü Abbas Hanedanının kurucusunun adını ve iktidar zamanını söyleyiniz.

Cevap: Ebul Abbas Abdullah Essafah Bin Muhammed’in eliyle kuruldu. Son halife Müstağsem Billah idi. Halaku Han tarafından öldürüldü. Hicri 132 ila 656 Miladi 749 ila 1250 yılları arasında devam etti.

Soru 33: Mısır, İran, İspanya ve Sind fatihlerinin isimlerini söyleyiniz.

Cevap:

• Mısır’ın fatihi:      Hz. Amr bin El-As^ra
• İran fatihi:     Hz. Saad Bin Ebi Vakkas^ra
• İspanya fatihi:   Tarık Bin Ziyad
• Sind fatihi:         Muhammed Bin Kasım

Soru 34: İspanya’da Müslümanlar ne kadar iktidarda kaldılar?

Cevap: Yaklaşık yedi yüz yıl kadar.

Soru 35: İspanyanın krallık sarayı El-Hamra’da hangi Arapça ibareler yazılmıştır?

[1] Maide suresi, ayet 4

[2] Al-i İmran suresi, 145

[3] Bahavala Siret Hatemün Nebiyyin, Yazar Hz. Mirza Beşir Ahmed